Miron Białoszewski

Młodość Mirona Białoszewskiego – Warszawa, wojna i teatr

Miron Białoszewski urodził się w 1922 roku w Warszawie. Czas jego dorastania przypadł na lata II wojny światowej, dlatego maturę i egzaminy na studia musiał zdawać w ramach tajnych kompletów organizowanych w warszawskich szkołach. Powstanie Warszawskie przeżył w okupowanej stolicy, a wspomnienia z tego czasu opisał w „Pamiętniku z powstania warszawskiego”, wydanym w 1970 roku. Już w latach wojennych, jako młody człowiek, oddawał się „podziemnej” działalności kulturalnej – razem ze Stanisławem Swenem Czachorowskim prowadził Teatr Swena. Po zakończeniu wojny Miron Białoszewski podjął pracę jako urzędnik pocztowy, jednak niedługo potem zaczął współpracować z redakcjami warszawskich gazet.

Lata powojenne – redakcje, poezja i teatr

Miron Białoszewski był dziennikarzem m.in. „Kuriera codziennego”, „Wieczoru Warszawy”, a także czasopisma dla młodzieży „Świat Młodych”. Co ciekawe, w tym czasie współpracował z Wandą Chotomską – znaną autorką wierszy i książek dla dzieci i młodzieży. Pierwsze utwory Mirona Białoszewskiego ukazały się na łamach gazet w 1947 roku. Był to wiersz „Chrystus powstania” i opowiadanie „Ostatnia lekcja. Wspomnienie okupacyjne”. Za właściwy debiut poetycki Białoszewskiego uważa się publikacje jego wierszy, m.in. „Karuzeli z madonnami” w krakowskim „Życiu literackim” w 1955 roku. W kolejnych latach ukazywały się kolejne tomiki wierszy Mirona Białoszewskiego: „Obroty rzeczy” (1956), „Rachunek zachciankowy” (1959), „Mylne wzruszenia” (1961), „Było i było” (1965). Wraz z trzema innymi twórcami założył eksperymentalny Teatr na Tarczyńskiej, a następnie Teatr Osobny, który funkcjonował do 1963 roku w prywatnym mieszkaniu Białoszewskiego. Miron Białoszewski również grał w swoim teatrze, a także nagrywał wykonywane przez siebie sztuki i wiersze na taśmy.

Późne książki Mirona Białoszewskiego – proza i wiersze zebrane

Od początku lat 70. XX wieku twórczość Mirona Białoszewskiego obejmowała więcej utworów prozatorskich. Były to, oprócz „Pamiętnika z powstania warszawskiego”: „Donosy rzeczywistości” (1973), „Szumy, zlepy, ciągi” (1976), „Zawał” (1977), „Przepowiadanie sobie” (1981) i poetycko-prozatorski tom „Rozkurz” (1980). W tym czasie ukazywały się także tomy wierszy zebranych Mirona Białoszewskiego i utwory wcześniej niepublikowane, np. w tomach „Odczepić się” (1978), „Wiersze wybrane i dobrane” (1980), „Trzydzieści lat wierszy” (1982). Miron Białoszewski zmarł w 1983 roku, jednak po jego śmierci wciąż publikowano jego wiersze i prozę. Należą do nich tomy m.in. „Stara proza. Nowe wiersze” (1984), „Oho” (1985), „Obmapywanie Europy. Aaameryka. Ostatnie wiersze” (1988), „Konstancin” (1991), „Chamowo” (2009), „Tajny dziennik” (2012), „Proza stojąca, proza lecąca” (2015) „Polot nad niskimi sferami” (2017), „Świat można jeść w każdym miejscu” (2017). Miron Białoszewski za życia otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia, natomiast pośmiertnie, w 1984 roku przyznano mu nagrodę I stopnia.